بنزوات سدیم یک ماده نگهدارنده برای برخی از محصولات بسته بندی شده و محصولات مراقبت شخصی برای افزایش طول عمر مفید آن ها است. بعضی از مردم ادعا می کنند که این ماده یک افزودنی بی ضرر است، در حالی که بعضی دیگر آن را به سرطان و سایر مشکلات بهداشتی مرتبط می دانند.
این مقاله یک مرور کلی از بنزوات سدیم، از جمله استفاده و نگرانی های احتمالی استفاده از آن را برای شما شرح می دهد.
بنزوات سدیم چیست؟
بنزوات سدیم به عنوان یک ماده نگهدارنده مورد استفاده در غذاهای فرآوری شده و نوشیدنی ها برای بیشتر شدن ماندگاری آن ها شناخته می شود، هرچند که چندین کاربرد دیگر هم دارد. این ماده یک پودر کریستالی بی بو است که با ترکیب اسید بنزوئیک و سدیم هیدروکسید به بنزوات تبدیل می شود.
خرید بنزوات سدیم
برای خرید بنزوات سدیم با مشاوران مواد اولیه صنایع غذایی شرکت ما تماس بگیرید و از قیمت روز بنزوات سدیم مطلع شوید
ترکیب بنزوئیک اسید با هیدروکسید سدیم
بنزوئیک اسید به خودی خود یک ماده نگهدارنده می باشد و ترکیب آن با هیدروکسید سدیم به حل بهترآن در محصولات مختلف کمک می کند.
میتوانید در بلاگ بیسموت بیشتر درباره بزوئیک اسید و سدیم هیدروکسید بخوانید
نحوه تولید
بنزوات سدیم به طور طبیعی ساخته نمی شود اما بنزوئیک اسید به صورت طبیعی در بسیاری از گیاهان از جمله دارچین، میخک، گوجه فرنگی، انواع توت ها، آلو، سیب و زغال اخته یافت می شود. بعلاوه، برخی از باکتری ها نیز هنگام تخمیر محصولات لبنی مانند ماست، اسید بنزوئیک تولید می کنند.
کاربردهای مختلف در صنایع مختلف
گذشته از استفاده آن در مواد غذایی و نوشیدنی های فرآوری شده، این ماده در برخی داروها، لوازم آرایشی، محصولات مراقبت شخصی و محصولات صنعتی نیز اضافه می شود.
در اینجا نگاهی دقیق تر به عملکردهای مختلف آن خواهیم داشت.
کاربرد بنزوات سدیم در غذاها و نوشیدنی ها
بنزوات سدیم اولین ماده نگهدارنده تایید شده توسط سازمان غذا و دارو FDA در مواد غذایی است و هنوز هم یک ماده افزودنی غذایی مورد استفاده در بسیاری از غذاها است. این طبقه بندی به عنوان کلی شناخته شده به عنوان ماده ایمن (GRAS) طبقه بندی می شود، به این معنی که متخصصان هنگام استفاده از آن به عنوان افزودنی، آن را بی خطر می دانند.
بنزوئیک اسید معمولاً به دلیل حلالیت در آب ، مستقیماً مورد استفاده قرار نمی گیرد. غلظت آن به عنوان ماده نگهدارنده مواد غذایی توسط FDA در ایالات متحده به ۰/۱ درصد از وزن بدن انسان محدود می شود.
علت استفاده از Sodium benzoate در مواد غذایی
این ماده رشد باکتری های مضر و میکروب های موجود در مواد غذایی را مهار می کند، بنابراین باعث جلوگیری از فساد می شود. این ماده به ویژه در ماندگاری غذاهای اسیدی موثر است، بنزوات سدیم به عنوان یک ماده افزودنی غذایی در سطح بین المللی مورد تأیید می باشد و به شماره شناسه 211 به آن اختصاص داده می شود.
به عنوان مثال، در محصولات غذایی اروپا به عنوان E211 ذکر شده است! بنابراین، این ماده معمولاً در غذاهایی مانند، آب لیموهای شیشه ای، ترشی ، ژله ، سس سالاد، سس سویا و سایر چاشنی ها استفاده می شود.
بیشترین کاربرد آن در غذاهایی مانند سس سالاد، نوشیدنی های گازدار (اسید کربنیک) ، مربا و آب میوه ( اسید سیتریک ) ، ترشی، چاشنی ها است.
استفاده در داروها
بنزوات سدیم به عنوان ماده نگهدارنده در برخی داروهای بدون نسخه به ویژه در داروهای مایع مانند شربت سرفه استفاده می شود. علاوه بر این، می تواند در تولید قرص نیز موثر باشد و باعث قابل هضم شدن قرص ها می شود، و کمک می کند تا پس از خوردن آنها سریع در بدن تجزیه شود.
مقادیر بیشتری از بنزوات سدیم برای درمان سطح بالای آمونیاک خون نیز تجویز می شود. آمونیاک یک ماده جانبی برای تجزیه پروتئین است و ممکن است در برخی شرایط پزشکی سطح خون، به شدت خطرناک شود!
استفاده های دیگر سدیم بنزوات
بنزوات سدیم معمولاً به عنوان ماده نگهدارنده در لوازم آرایشی و لوازم شخصی مانند محصولات مو، دستمال مرطوب بچه، خمیر دندان و دهانشویه مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین دارای مصارف صنعتی نیز می باشد و یکی از مهمترین کاربردهای آن جلوگیری از خوردگی و خنک کننده های موتورهای اتومبیل است! علاوه بر این، از بنزوات به عنوان تثبیت کننده موثر در تقویت و استحکام برخی از انواع پلاستیک ها استفاده شود.
مشکلات بهداشتی احتمالی
بعضي از افراد معمولاً نسبت به تمام مواد افزودني شيميايی از جمله بنزوات سديم نظرات منفی دارند و بر این عقیده هستند که این مواد سرطان زا هستند، ولی مطالعات مقدماتی در مورد ایمنی آن سوالاتی را ایجاد می کند، اما تحقیقات بیشتری لازم است.
سلامت و امنیت در انسان
در ایالات متحده، بنزوات سدیم معمولاً توسط سازمان غذا و دارو به عنوان ماده ایمن (GRAS) شناخته می شود. برنامه بین المللی ایمنی شیمیایی در دوزهای 647-825 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن در روز هیچ تأثیر منفی در انسان ندارد.
گربه ها نسبت به موش ها تحمل کمتری نسبت به بنزوئیک اسید و نمک های آن دارند.
فرایند بنزوات در بدن انسان
بدن انسان با ترکیب بنزوات سدیم با گلیسین به سرعت به هیپوریک اسید تجربه و سپس دفع می شود. سوخت و ساز بدن برای این کار با تبدیل بنزوات توسط بوتیرات-CoA لیگاز به یک محصول واسطه، بنزوئیل-CoA ، [25] آغاز می شود که سپس توسط گلیسین N-acyltransferase به اسید هیپوریک متابولیزه می شود.
ارتباط با بنزن در نوشابه ها
در ترکیب با اسید اسکوربیک (ویتامین C ، E300) ، بنزوات ممکن است بنزن را تشکیل دهند. در سال 2006 ، سازمان غذا و دارو 100 نوشیدنی موجود در ایالات متحده را آزمایش کرد که حاوی اسید اسکوربیک و بنزوات بودند. چهار سطح بنزن بالاتر از 5 ppb حداکثر میزان آلاینده تعیین شده توسط آژانس حفاظت از محیط زیست برای آشامیدنی آب بود. بیشتر نوشیدنی هایی که بالاتر از حد آزمایش شده اند دوباره تنظیم شده و متعاقباً زیر حد ایمنی آزمایش شده اند. گرما ، نور و ماندگاری می تواند میزان تشکیل بنزن را افزایش دهد.
ارتباط آن با بیش فعالی
تحقیقات منتشر شده در سال 2007 برای آژانس استاندارد مواد غذایی بریتانیا (FSA) نشان می دهد که برخی از رنگهای مصنوعی، هنگامی که با بنزوات سدیم ترکیب شده اند ، ممکن است با رفتار بیش فعالی مرتبط باشند. نتایج در مورد بنزوات سدیم متناقض بودند، بنابراین FSA مطالعه بیشتر را توصیه کرد.
سازمان استاندارد مواد غذایی نتیجه گیری کرد که افزایش مشاهده شده در رفتار بیش فعالی، در صورت واقعی بودن آن بیشتر به رنگ های مصنوعی مربوط می شود تا بنزوات سدیم نویسنده این گزارش، جیم استیونسون از دانشگاه ساوتهمپتون ، اظهار داشت: “نتایج حاکی از آن است که مصرف برخی از مخلوط های رنگ های غذایی مصنوعی و نگهدارنده بنزوات سدیم با افزایش رفتار بیش فعالی در کودکان همراه است. بسیاری از تأثیرات دیگر در کار است اما این موضوع حداقل عوارض آن است که می توان از آن جلوگیری کرد.
به یک عامل بالقوه سرطان تبدیل می شود
نگرانی بزرگ در مورد استفاده از بنزوات سدیم، توانایی آن در تبدیل به بنزن، یک ماده سرطان زا شناخته شده است. بنزن می تواند در نوشابه و نوشیدنی های دیگری که حاوی بنزوات سدیم و ویتامین C هستند (اسید اسکوربیک) تشکیل شود. نکته قابل توجه این که نوشیدنی های رژیمی بیشتر مستعد تشکیل بنزن هستند، زیرا قند موجود در سدیم های معمولی و نوشیدنی های میوه ای ممکن است تشکیل آن را بیشتر کند.
سایر عوامل محیطی از جمله قرار گرفتن در معرض گرما و نور و همچنین مدت زمان طولانی تر ذخیره سازی می توانند سطح بنزن را افزایش دهند.
در سال 2005 ، 10 از 200 نوشابه و سایر نوشیدنی های میوه ای آزمایش شده توسط FDA حاوی بیش از 5 قسمت در هر میلیارد (ppb) بنزن بودند که این میزان برای آب آشامیدنی سالم تعیین شده توسط سازمان حفاظت از محیط زیست آمریکا (EPA) است.
آیا بنزن موجود در نوشیدنی ها خطرناک است؟
سازمان غذا و داروی آمریکا تجزیه و تحلیل های جدیدتری در مورد محصولات منتشر نکرده است اما اظهار داشته است که سطح پایین بنزن موجود در نوشیدنی ها خطری برای سلامتی ندارد. با این وجود، مطالعات طولانی مدت که به بررسی رابطه بین مصرف مرتب بنزن و خطر ابتلا به سرطان وجود دارد می پردازند.
سایر نکات بهداشتی استفاده از سدیم بنزوات
مطالعات مقدماتی سایر خطرات احتمالی بنزوات سدیم را ارزیابی کرده است که عبارتند از:
التهاب: مطالعات نشان می دهد كه بنزوات سدیم می تواند مسیرهای التهابی در بدن را به نسبت مستقیم با میزان مصرف شده فعال كند. این شامل التهاب تقویت سرطان می شود.
اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD): یک مطالعه از دانشجویان، ADHD را با مصرف بیش از حد بنزوات سدیم در نوشیدنی ها مرتبط کرده است. این ماده افزودنی در برخی از مطالعات با کودکان به بیش فعالی یا ADHD ارتباط یافته است!
استرس اکسیداتیو: مطالعات و آزمایشات نشان می دهد که هرچه غلظت بنزوات سدیم بیشتر باشد، رادیکالهای آزاد بیشتری ایجاد می شوند. رادیکال های آزاد می توانند به سلول های شما آسیب رسانده و خطر بیماری مزمن را افزایش دهند.
آلرژی: درصد کمی از افراد ممکن است بعد از مصرف غذاها یا استفاده از محصولات مراقبت شخصی که حاوی بنزوات سدیم هستند، واکنش های آلرژیک مانند خارش و تورم را تجربه کنند.
مزایای استفاده های دارویی بنزوات سدیم
در دوزهای بالاتر، این ماده به درمان برخی از بیماری ها کمک می کند. مثلا میزان بالای آمونیاک موجود در خون انسان را کاهش می دهد، مانند افراد مبتلا به بیماری کبد یا مبتلا به اختلالات ارثی، که در شرایط خاص دفع آمونیاک از طریق ادرار به درستی انجام نمی شود.
علاوه بر این ها دانشمندان روش هایی را شناسایی کرده اند که بنزوات سدیم می تواند دارای اثرات دارویی باشد، مانند اتصال ترکیبات یا تأثیر بر فعالیت آنزیم های خاصی در بدن که باعث کاهش سطح ترکیبات بد دیگر در بدن می شوند.
سایر بیماری های احتمالی و خواص دارویی بنزوات سدیم
اسکیزوفرنی:
در یک مطالعه شش هفته ای در مبتلایان به اسکیزوفرنی ، روزانه 1000 میلی گرم بنزوات سدیم در کنار داروهای درمانی استاندارد استفاده شد و علائم را 21 درصد در مقایسه با داروی اصلی کاهش می دهد.
مولتیپل اسکلروز (MS):
مطالعات و آزمایشات اخیر نشان می دهد که بنزوات ممکن است پیشرفت بیماری MS را آهسته تر کند. که ممکن است شامل تحریک تولید میلین، پوشش عصبی محافظ آسیب دیده در بیماری MS باشد.
افسردگی:
در یک مطالعه موردی شش هفته ای، یک مرد مبتلا به افسردگی، روزانه 500 میلی گرم بنزوات سدیم به آن دادند و علائم 64٪ بهبود یافته و اسکن های MRI بهبود ساختار مغز مربوط به کمتر شدن افسردگی را نشان می داد.
اختلال ترس:
نگامی که یک زن مبتلا به اختلال ترس که با اضطراب، درد شکم، سفتی در قفسه سینه و تپش قلب همراه است را روزانه 500 میلی گرم بنزوات سدیم دادند، علائم ترس وی در شش هفته 61٪ کاهش یافت.
عوارض جانبی استفاده زیاد دارویی از Sodium benzoate
با وجود مزایای زیاد، بنزوات سدیم می تواند عوارض جانبی از جمله تهوع، استفراغ و درد شکم نیز داشته باشد. علاوه بر این، دوزهای دارویی بنزوات سدیم ممکن است بدن آمینو اسید کارنیتین را که نقش مهمی در تولید انرژی دارد، از بین ببرد. که ممکن است مصرف مکمل کارنیتین را ضروری کند.
به همین دلایل، بنزوات سدیم فقط در دوزهای دقیق کنترل شده و با نظارت مداوم پزشک، به عنوان داروی تجویز شده باید مصرف شود.
ایمنی کلی استفاده از سدیم بنزوات
FDA اجازه می دهد تا غلظت 0.1٪ بنزوات سدیم بر وزن، در غذاها و نوشیدنی ها باشد. در صورت استفاده از آن باید در لیست مواد تشکیل دهنده محصول موجود باشد. بدن شما بنزوات را جمع نمی کند. در عوض، شما آن را طی 24 ساعت در ادرار خود دفع می کنید که به ایمنی بدن شما کمک می کند.
هنوز هم ممکن است برخی از افراد نسبت به این افزودنی حساس تر باشند. اگر گمان می کنید به بنزوات سدیم حساسیت دارید، با پزشک مشورت کنید.
در مورد بنزوات سدیم در محصولات مراقبت شخصی، گروه کاری محیط زیست این افزودنی را در سطح خطر 3 در مقیاس 0 تا 10 قرار می دهند، به این معنی که خطر کلی استفاده از آن نسبتاً کم است.
بنزوات سدیم بی خطر تلقی می شود، و معمولاً افراد از ADI ۰ .2 ۲/۲۷ میلی گرم در هر (۰-۵ میلی گرم در کیلوگرم) از وزن بدن بیشتر نمی شود، اگرچه ممکن است برخی از افراد حساس تر باشند. این افزودنی با افزایش خطر ابتلا به مشکلات بهداشتی مانند التهاب ، ADHD و چاقی مرتبط بوده است، اما تحقیقات بیشتری لازم است.
سخن آخر
به یاد داشته باشید که برخی از مواد افزودنی با اتمام مطالعات جدید، تأیید عمومی به عنوان Safe (GRAS) شناخته شده خود را از دست می دهند، بنابراین ادامه ارزیابی ایمنی آن و تشخیص تنوع فردی نحوه تحمل این افزودنی مهم است.
صرف نظر از این همیشه عاقلانه است که مصرف غذاهای فرآوری شده را به حداقل برسانید و محصولات مراقبت شخصی را با کمترین افزودنی های ساخته شده توسط انسان و مواد طبیعی بیشتری انتخاب کنید.
منبع:
https://www.healthline.com/nutrition/sodium-benzoate#bottom-line
