ویتامین ث که به اسید آسکوربیک و آسکوربات نیز معروف است، ویتامینی است که در غذاهای مختلف یافت میشود و به عنوان مکمل غذایی به فروش می‌رسد. هم چنین این ماده برای پیشگیری و معالجه بیماری اسکوربوت نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسید آسکوربیک یک ماده مغذی ضروری است که در ترمیم بافت و تولید آنزیم انتقال دهنده‌های عصبی نقش به سزایی دارد.
برای عملکرد چندین آنزیم این ماده مورد نیاز است و برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن بسیار ضروری است. هم چنین به عنوان یک آنتی اکسیدان نیز عمل می‌کند. برخی شواهد نشان می‌دهد که استفاده منظم از مکمل‌ها ممکن است مدت زمان سرما خوردگی را کاهش دهد، اما به نظر نمی‌رسد که مانع عفونت شود.
پادکست زیر را درباره آسکوربیک اسید حتما گوش کنید تا اطلاعات بازاری را نیز دریافت کنید
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با مواد اولیه صنایع غذایی به وبلاگ ما مراجعه کنید.
خرید آسکوربیک اسید
شما میتوانید برای خرید آسکوربیک اسید با ما تماس گرفته و استعلام قیمت روز را داشته باشید یا میتوانید از طریق لینک زیر ثبت سفارش کرده و منتظر تماس همکاران ما برای اعلام قیمت و کسب اطلاعات بیشتر باشید.
شماره تماس ما : 02128422797
تاریخچه آسکوربیک اسید
این ماده در سال 1912 کشف شد و در سال 1928 از مواد غذایی جدا شود و در سال 1933 اولین ویتامین تولید شیمیایی بود. این دارو در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی و از موثرترین و ایمن‌ترین داروهای مورد نیاز در یک سیستم بهداشتی است.
ویتامین ث به عنوان یک داروی ارزان قیمت و عمومی و بدون نسخه در دسترس است. بخشی از این کشف، آلبرنت سزنت-گیورگی و والتر نورمن هاورث به ترتیب در سال 1937جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی و شیمی را دریافت کردند.
خواص فیزیکی و شیمیایی آسکوربیک اسید
فرمول شیمیایی | C6H8O6 |
جرم مولی | 176.12 گرم بر مول |
ظاهر | کریستال سفید یا زرد رنگ، پودر، مزه اسیدی |
نقطه ذوب | 192-190 درجه سلسیوس (378-374 درجه فارنهایت) |
نقطه جوش | 552.7 درجه سلسیوس (1026.9 درجه فارنهایت) |
حلالیت | محلول در آب ، انحلال در الکل کم ، نامحلول در اتر، بنزن و کلروفرم |
چگالی | 1.694 گرم بر سانتی متر مکعب |
| واکنش در برابر نور | کم کم تیره میشود |
تهیه و تولید آسکوربیک اسید
در فرایندهای صنعتی آسکوربیک اسید طی یک فرایند چند مرحله‌ای که باعث کاهش گلوکز توسط باکتری‌ها انجام میشود، میشود. و اسید آسکوربیک به عنوان یک محصول جانبی و فرعی تولید میشود.
از دیگر روش‌های تولید آسکوربیک اسید می‌توان به تخمیر دو مرحله‌ای اشاره کرد که دلیل کیفیت بالای محصول و هزینه کم فرایند، تولید کنندگان بیشتر از این روش استفاده می‌کنند در صورتی که تا چند سال گذشته فرایند اصلی که انجام می‌شد فرایند رایششتین-گروسنر بود. هم چنین می‌توان با تخمیر تک مرحله‌ای مادهی سوربیتول آن را به آسکوربیک اسید تبدیل کرد.
کاربردهای اسید آسکوربیک
اسید آسکوربیک در درمان بیماری اسکوربوت که بیماری ناشی از کمبود ویتامین ث است، نقش تعیین کننده‌ای دارد. فراتر از آن، نقش ویتامین ث به عنوان پیشگیری یا درمان بیماری‌های مختلف مورد بحث نیست و بررسی‌ها نتایج متنقاضی را نشان می‌دهد. در یک بررسی کاکرین در سال 2012 هیچ اثری از مکمل ویتامین ث بر میزان مرگ و میر کلی گزارش نشد.
این دارو در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی، از ایمن‌ترین و موثرترین داروهای مورد نیاز در یک سیستم بهداشتی است.
اسکوربوت
بیماری اسکوربوت ناشی از کمبود اسید آسکوربیک است و می‌توان با غذاهای حاوی ویتامین ث یا مکمل‌های غذایی از این بیماری پیشگیری و یا درمان کرد. قبل از بروز علائم حداقل یک ماه طول می‌کشد تا به مرحله بروز علائم برسد. علائم اولیه آن بی‌حالی، تنگی نفس، درد استخوان، خون ریزی لثه، حساسیت پوست و کبودی، ترمیم ضعیف زخم و در نهایت تب و تشنج و مرگ نهایی است. تا اواخر بیماری آسیب قابل برگشت است، زیرا کلاژن سالم جایگزین کلاژن معیوب با ویتامین ث میشود.
درمان می‌تواند به صورت خوراکی یا از طریق تزریق عضلانی یا داخل وریدی انجام شود. اسکوربوت در دوران کلاسیک برای بقراط شناخته شده بود. نشان داده شد که این بیماری توسط مرکبات در یک آزمایش زودرس کنترل شده توسط جراح نیروی دریایی سلطنتی، جیمز لیند، در سال 1747 پیشگیری میشود و از سال 1796 برای همه خدمه نیروی دریایی سلطنتی آب لیمو صادر شده است.
سرطان
این ماده می‌تواند از ابتلا به سرطان جلوگیری نماید. اسید آسکوربیک به وسیله مسدود کردن آسیب‌های رادیکال‌های آزاد ناشی از قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا، دود سیگار و نور uv یا همان فرابنفش شود و از بدن در برابر این موارد محافظت ککند و برای سلامتی انسان مفید است.
عملکرد مغز
یک بررسی سیستماتیک در سال 2017 نشان داد که غلظت ویتامین ث کمتری در افراد مبتلا به اختلال شناختی، از جمله بیماری آلزایمر و زوال عقل، در مقایسه با افراد با شناخت طبیعی وجود دارد.
با این حال، آزمایش شناختی متکی به معاینه دولتی کوچک ذهن بود که فقط یک آزمایش عمومی شناخت است که نشان دهنده کیفیت کلی پایین تحقیق در ارزیابی اهمیت بالقوه آسکوربیک اسید بر شناخت در افراد عادی و کم توان است. مروری بر وضعیت مواد مغذی در افراد مبتلا به آلزایمر گزارش کرد که آسکوربیک اسید موجود در پلاسما پایین است، اما هم چنین میزان فولات، ویتامین B12 و ویتامین E نیز در خون کم است.
بیماری قلبی و عروقی
بررسی در سال 2013 صورت گرفت که نشان می‌داد که ارتباطی بین سطح بالاتری از ویتامین ث در گردش خون یا آسکوربیک اسید در رژیم غذایی و خطر کمتر سکته مغزی وجود دارد. در بررسی دیگری در سال 2014، اثر مثبت آسکوربیک اسید بر اختلال عملکرد اندوتلیال هنگامی که در دوزهای بیشتر از 500 میلی گرم در روز مصرف میشود، یافت. اندوتلیوم لایه‌ای از سلول‌هاست که سطح داخلی رگ‌های خونی را پوشانده است.
پزشکی
در بدن انسان، آسکوربیک اسید نقش‌های گوناگونی دارد و برای تشکیل کلاژن، ایجاد پوست، تاندون‌ها، رباط‌ها وعروق خونی در بدن لازم است. هم چنین برای نگه داری و ترمیم غضروف، استخوان‌ها و دندان‌ها استفاده میشود تا بافت‌ها ترمیم و زخم‌ها زماد شوند. علاوه بر مواردی که در بالا ذکر شد و انواع بیماری‌هایی که آسکوربیک اسید که در پیشگیری و درمان آن‌ها موثر است، به موارد زیر نیز می‌توان اشاره کرد:
- باعث پیشگیری از گرفتگی عروق توسط کلسترول بد و بالارفتن این ماده میشود.
- از آسکوربیک اسید یا همان ویتامین ث برای پیشگیری یا درمان سرما خوردگی استفاده میشود اما تحقیقات دانشمندان نشان داده است که استفاده از این ماده تاثسر به سزایی در درمان سرما خوردگی ندارد و صرفا فقط دوره بیماری را کوتاه تر و علائم حاصل از بیماری را کاهش می‌دهد.
- آسکوربیک اسید از جمله موادی است که بدن توانایی تولید آن را ندارد و باید آن را از طریق غذاها و مواد مغذی حاوی آن، آن را دریافت کرد.
آسکوربیک اسید در چه موادی وجود دارد؟
غذاها آسکوربیک اسید زیادی تامین نمی‌کنند و آن چه وجود دارد به دلیل گرمای پخت و پز از بین می‌رود. به عنوان مثال، جگر خام مرغ حاوی 17.9 میلی گرم در 100 گرم است اما سرخ شده‌ی آن،به مقدار 2.7 میلی گرم کاهش می‌یابد. تخم مرغ فاقد ویتامین ث چه به صورت خام و چه به صورت پخته است.
آسکوربیک اسید در شیر انسان با 5 میلی گرم در 100 گرم و 1.6 میلی گرم در 100 گرم در شیر خشک است اما شیر گاو تنها 1 میلی گرم در 100 گرم را داراست. این ماده در مواردی چون فلفل، کلم بروکلی، مرکبات، توت‌ها، اسفناج، سیب زمینی و گوجه فرنگی یافت میشود. سایر موارد و میزان اندازه آن‌ها در جدول زیر آمده است:
| منابع گیاهی | مقدار آسکوربیک اسید (میلی گرم در 100 گرم) |
| آلو کاکادو | 5300-1000 |
| کامو کامو (یک نوع میوه برزیلی) | 2800 |
| آکرولا (یک نوع میوه مالپیایایی) | 1677 |
| سنجد | 695 |
| انگور فرنگی هندی | 445 |
| میوه گل سرخ | 426 |
| گواوا (یک نوع میوه مکزیکی) | 228 |
| توت سیاه | 200 |
| فلفل دلمه‌ای زرد | 183 |
| فلفل دلمه‌ای قرمز | 128 |
| کلم پیچ | 120 |
| کیوی ، کلم بروکلی | 90 |
| فلفل دلمه‌ای سبز | 80 |
| توت قرمز ، لوگان بری ، کلم فندقی | 80 |
| شاه توت | 60 |
| توت فرنگی ، میوه پاپایا | 60 |
| پرتقال ، لیمو ترش | 53 |
| آناناس ، گل کلم | 48 |
| طالبی | 40 |
| گریپ فروت ، تمشک | 30 |
| اسفناج | 30 |
| کلم ، لیمو ترش | 30 |
| انبه | 28 |
| توت سیاه | 21 |
| سیب زمینی ، خریزه عسلی | 20 |
| گوجه فرنگی | 14 |
| کرن بری | 13 |
| بلو بری ، انگور | 10 |
| هندوانه، آلو ، زرد آلو | 10 |
| آووکادو | 8.8 |
| پیاز | 7.4 |
| گیلاس ، هلو | 7 |
| سیب ، هویج ، مارچوبه | 6 |
آسکوربیک اسید در صنایع غذایی
آسکوربیک اسید به دلیل خاصیت اسیدی که دارد و pH پایین آن می‌تواند خاصیت زد میکروبی داشته باشد، در نتیجه جهت جلوگیری از خراب شدن آن‌ها و با طراوت ماندنشان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع این ماده یک نگهدارنده طبیعی می‌باشد و می‌تواند در مورد مواد غذایی بسیاری از جمله سس، ژله، نان و گوشت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هم چنین این ماده به دلیل عطر و بوی خوبی که دارد گزینه‌ی بسیار مناسبی برای خوشبو سازی مواد غذایی می‌باشد. آسکوربیک اسید هم چنین ماده بسیار مفیدی برای غنی سازی مواد غذایی می‌باشد که در صورت نیاز باید مقدار مشخص از آن را به محصول مورد نظر اضافه کرد.
آسکوربیک اسید برای پوست
آسکوربیک اسید یک ویتامین ضروری و مورد نیاز برای سلامت پوست است .از این رو از ویتامین Cدر بسیاری از لوازم مراقبت شخصی نیز استفاده میشود.همچنین این ماده یکی از عناصر اصلی سازنده پوست است که در درم و اپیدرم در میزان بالایی یافت میشود.
مضرات اسید آسکوربیک
این ماده به دلیل خروجی که از طریق ادرار دارد و هم چنین از آن جایی که جز دسته‌های ویتامین‌های محلول در آب است برای بدن انسان ضرر زیادی ایجاد نمی‌کند اما در صورت استفاده بیش از حد آن ممکن است عوارضی از جمله اسهال، تپش قلب و بیماری‌های کلیوی ایجاد کند.
همانطور که در بالا اشاره شد ویتامین ث یک ویتامین محلول در آب است، با رژیم غذایی اضافه جذب نمی‌شود مقدار زیادی آن از طریق خون به کلیه‌ها منتقل شده و بعد توسط ادرار دفع میشود، بنابراین سمیت حاد و قابل توجهی ایجاد نمی‌کند. استفاده بیش از 2 یا 3 گرم از آن ممگن است سو هاضمه ایجاد کند به ویژه به هنگامی که با معده خالی استفاده شود.
با این حال، مصرف آسکوربیک اسید به شکل سدیم آسکوربات و کلسیم آسکورباتممکن است این اثر را به حداقل برساند. سایر علائم گزارش شده در دوزهای زیاد آن شامل گرفتگی شکم، تهوع و اسهال است. این تاثیرات به اثر اسمزی ویتامین ث جذب نشده‌ای که از روده عبور می‌کند نسبت داده شده است.
در تئوری، مصرف زیاد آسکوربیک اسید، ممکن است باعث جذب بیش از حد آهن شود. خلاصه‌ای از بررسی‌های کربوط به مصرف مکمل در افراد سالم این مشکل را گزارش نکرد، اما این احتمال را که افراد مبتلا به هموکروماتوز ارثی تحت تاثیر قرار گیرند، آزمایش نکرده است.
منابع و ماخذ
1) https://en.wikipedia.org/wiki/Vitamin_C#Uses
2) https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1001/vitamin-c-ascorbic-acid
